Wat zijn hechtingsstijlen binnen relaties
Ieder mens heeft een eigen stijl van emotionele binding met andere mensen, dit wordt hechtingsstijl genoemd en speelt een centrale rol in de totstandkoming en instandhouding van onze relaties.
Hechtingsstijlen beïnvloeden diverse elementen van het leven zelfs als je volwassen bent. De hechtingstheorie gaat over hoe we als baby en kind de relatie met onze primaire verzorgers opbouwen en of die opbouw gezond is of niet en hoe dat van invloed is op hoe je als kind, zowel mentaal als fysiek, functioneert en hoe dit doordringt in je volwassenheid, carrière, liefde, vriendschappen en elk ander aspect van je leven.
Het is cruciaal om de hechtingstheorie te begrijpen, omdat het gaat over je blauwdruk voor het opbouwen van relaties met mensen, omdat de relatie die een baby opbouwt met zijn primaire verzorgers letterlijk de belangrijkste relatie is en die blauwdruk gebruik je na verloop van tijd nog steeds, zelfs als je volwassenen bent.
Denk maar eens na over waarom je meer geneigd bent om bepaalde soorten mensen aan te trekken of tot bepaalde soorten mensen aangetrokken te voelen? Of waarom de mensen met wie je een relatie hebt gehad toch niet zo compatibel met je waren als je dacht?
Inzicht in de verschillende hechtingsstijlen en je eigen hechtingsstijl kan helpen om bepaalde problemen, struikelblokken en knelpunten binnen je relaties met anderen beter te begrijpen en, indien mogelijk, op te lossen.
Volgens psychologen Marie Ainsworth en John Bowlby bestaan er 4 soort hechtingsstijlen en ik zal ze alle vier kort beschrijven.
1. Veilige hechting: vertrouwen en veiligheid in relaties.
De veilige hechtingsstijl staat voor een warme en liefdevolle band tussen ouder en kind. Het kind voelt zich geliefd en verzorgd en ontwikkelt het vermogen om gezonde relaties te vormen met de mensen om hem heen. Mensen met een veilige hechtingsstijl voelen zich op hun gemak om alle onderwerpen bespreek te maken en geven absolute vrijheid aan hun vrienden en partner. Mensen met een veilige hechtingsstijl hebben de behoefte om eerlijke, open en gelijke relaties te hebben waarin beide partners samen kunnen gedijen en groeien.
2. Angstige hechting: aanhankelijkheid en angst voor verlating.
De angstige hechtingsstijl ontstaat wanneer kinderen hun verzorgers wantrouwen en zich onzeker voelen en deze onzekerheid betekent vaak dat hun omgeving met angst wordt verkend in plaats van met enthousiasme. Ze zoeken vaak goedkeuring van hun verzorgers en observeren voortdurend hun omgeving uit angst om in de steek te worden gelaten. Mensen met een angstige hechtingsstijl zijn vaak gepreoccupeerd en hebben de neiging om liefde te romantiseren. Vaak zijn het ‘people pleasers’ omdat ze denken dat tevreden mensen je niet verlaten. Mensen met een angstige hechtingsstijl kunnen eisend, obsessief en aanhankelijk zijn. Ze zijn geneigd om situaties te over-analyseren, kunnen sterke stemmingswisselingen hebben en verwarren turbulente relaties vaak met passie. Ze kunnen worstelen met onzekerheden, laag zelfrespect en ontwikkelen geen sterk gevoel van eigenwaarde omdat ze zijn opgegroeid zonder gezonde grenzen en weinig tot geen begeleiding hebben gehad bij het ontdekken en koesteren van hun individualiteit.
3. Vermijdende hechting: emotionele afstand en terughoudendheid om afhankelijk te zijn van anderen.
De vermijdende hechtingsstijl ontstaat wanneer kinderen hebben geleerd te accepteren dat hun emotionele behoeften meestal onvervuld blijven en opgroeien met het gevoel ongeliefd en onbelangrijk te zijn. Ze worstelen vaak met het uiten van hun gevoelens en vinden het moeilijk om emoties te begrijpen. Mensen met een vermijdende hechtingsstijl zijn ook vaak emotioneel afstandelijk in relaties. Ze komen over als zelfvoorzienend, onafhankelijk en kunnen echte intimiteit vermijden. Hoewel eigen ruimte essentieel is voor twee mensen om zichzelf te zijn in elke relatie, zullen mensen met een vermijdende hechtingsstijl het vaker opzoeken. Om zichzelf te beschermen tegen kwetsbaarheid tegenover hun partner hebben ze het vermogen om hun emoties te onderdrukken en te doen alsof het ze niets kan schelen. Maar extreme onafhankelijkheid is een illusie omdat mensen verbinding nodig hebben om te overleven, als gevolg hiervan hebben mensen met een vermijdende hechtingsstijl heel weinig hechte relaties met anderen.
4. Gedesorganiseerde/angstig-vermijdende hechtingsstijl: inconsistent in gedrag, moeite met eigen overtuigingen en met het vertrouwen van anderen.
Gedesorganiseerde hechtingsstijl is een combinatie van vermijdende en angstige hechting en kinderen die in deze groep passen vertonen vaak intense boosheid en razernij. Ze kunnen speelgoed kapotmaken en zich op andere onvoorspelbare manieren gedragen, ze hebben ook moeilijke relaties met verzorgers. Mensen met deze hechtingsstijl ervaren een kwetsbare mix tussen zowel ‘te dichtbij’ als ‘te ver weg’ te zijn van hun geliefde. Ze kunnen onvoorspelbaar zijn en worden vaak overweldigd door hun eigen emoties, ze begrijpen dat ze anderen moeten benaderen om liefde te vinden, maar wanneer mensen te dichtbij komen, kwetsen ze hen vaak. Ze zijn bang om verlaten te worden, maar worstelen met het vertrouwen in hun partner en het vertrouwen op hen. Ze worden geconfronteerd met veel innerlijke conflicten tussen het willen van intimiteit en het zich ertegen verzetten en als gevolg hiervan ervaren ze meestal veel hoogtepunten en dieptepunten in relaties.
Zelfs heb ik een angstige hechtingsstijl, wat is voortgevloeid mede uit het feit dat ik autisme heb wat heel lang niet (h-)erkend werd. Hierdoor voelde ik mij niet begrepen door mijn ouders en mijn directe omgeving en heb ik geleerd om me steeds aan te passen aan anderen uit angst om verlaten te worden. Hierdoor heb ik geen eigen identiteit kunnen ontwikkelen en heb ik niet geleerd gezonde en duidelijke grenzen aan te geven.
Door te weten wat mijn hechtingsstijl is kan ik alert op de valkuilen en red flags binnen mijn relaties blijven en maak ik bepaalde dingen ook bespreekbaar met de mensen die ik lief heb want alleen zo kun je rekening met elkaar blijven houden.